Historie Noord-Holland
Holland was dit voornaamste gewest van de Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden (1588-1795). In 1795 werden de Bataafse Republiek uitgeroepen. Na de staatsgreep aangaande 21 januari 1798 werden op 23 april 1798 de Acte betreffende Staatsregeling aangenomen, waarmee een oude gewestelijke grenzen radicaal werden gewijzigd. Een republiek werd onderverdeeld in acht departementen met zo veel mogelijk gelijke bevolkingsaantallen, waarbij Holland uiteenviel in:
het departement aangaande Texel
het departement betreffende een Amstel
het departement over de Delf
Daarnaast lagen ook het departement betreffende een Schelde en Maas en het departement aangaande de Rijn deels op Hollands grondgebied.
Uiteindelijk voldeed de andere opstelling niet en na de instelling in 1801 aangaande het Bataafs Gemenebest werd dit departement Holland ingesteld overeenkomstig een oude gewestelijke grenzen betreffende Holland. In 1806 werden dit Bataafs Gemenebest vernieuwen via dit Koninkrijk Holland. Het jaar daarop werden dit departement Holland opgedeeld in dit departement Amstelland (overeenkomend betreffende Noord-Holland) en dit departement Maasland (overeenkomend betreffende Zuid-Holland). Na in 1811 het Koninkrijk Holland bij het Franse Keizerrijk werden gevoegd, werden Amstelland voor Utrecht gevoegd tot dit département een la Zuyderzée - Zuiderzeedepartement - en werd Maasland omgedoopt tot département des Bouches-de-la-Meuse - Monden met een Maas.
Nadat de Fransen einde 1813 uit Holland gevlucht waren, was de indeling aanvankelijk ongewijzigd. Betreffende een Grondwet aangaande 29 maart 1814 werden de departementen verwisselen via provinciën ofwel landschappen. Zuiderzee en Monden betreffende de Maas werden verenigd in een provincie Holland. Door minister Betreffende Maanen werd in een grondwetcommissie nog de benaming Holland en West-Friesland voorgesteld "teneinde aan het verlangen over achtenswaardige Noordhollanders ... toe te melden", doch dit werd door een rest aangaande de commissie verworpen.[2]
Een nieuwe provincie kreeg in 1814 twee gouverneurs, wier ambtsgebied overeenkwam betreffende de voormalige departementen Amstelland en Maasland. Vlieland en Terschelling gingen terug betreffende Friesland naar Holland, maar een deel betreffende Hollands Brabant was voor Noord-Brabant en in 1815 werden verder dit laatste Hollands Brabant, het Land betreffende Altena, bij Noord-Brabant gevoegd. Tenslotte werd in 1820 de grens betreffende Utrecht en Gelderland vastgesteld.
Teneinde de dominantie te verminderen werden Holland voor een grondwetsherziening betreffende 1840 in Noord- en Zuid-Holland gesplitst. De noodzaak hiertoe werden in Zuid-Holland niet gevoeld. In Noord-Holland gold dit immers in sterke mate vanwege Amsterdam, dat in 1838 het provinciaal gerechtshof met zichzelf voorbij zag kunnen ten gunste betreffende Den Haag. In West-Friesland was men bevreesd voor een overheersende staat betreffende Amsterdam en drong men aan op de genezing van een verdeling zoals deze was tussen dit Noorder- en Zuiderkwartier voor 1795. Op deze plaats werd echter ook niet aan tegemoetgekomen. Nadat de Haarlemmermeer in 1855 was drooggelegd, werd deze voor Noord-Holland gevoegd, waarop Zuid-Holland in 1864 het grootste deel over de gemeente Leimuiden ter compensatie kreeg toegewezen.
In 1942 werden een eilanden Vlieland en Terschelling bij de provincie Friesland ingedeeld.[3] Het voormalige eiland Urk maakte tot 1950 deel uit van Noord-Holland.
Rond 2010 tot 2012 was daar enige tijd sprake van ons samenvoeging met de provincies Noord-Holland, Flevoland en Utrecht. In 2014 werden duidelijk het deze plannen met de baan bestaan.
Geografie Noord-Holland
Satellietfoto met dit Noorderkwartier, de IJsselmeerpolders en ons deel betreffende Friesland
Noord-Holland bestaat grotendeels uit ons kopvormig schiereiland tussen een Noordzee, een Waddenzee en dit IJsselmeer. In het zuiden grenst een provincie met Zuid-Holland en Utrecht, in het oosten via geneesmiddel met de Houtribdijk en Hollandse Brug met de provincie Flevoland en in het noorden door remedie aangaande een Afsluitdijk met de provincie Friesland.
Een klik hier nu provincie kan geraken onderverdeeld in een noordelijk deel ("Hollands Noorderkwartier") en een zuidelijk deel, waarbij dit Noordzeekanaal (en eerst dit IJ) mits grens fungeert.
Ten zuiden van het Noordzeekanaal liggen de stedelijke gebieden met Amsterdam, Haarlem, de Haarlemmermeer met een luchthaven Schiphol en tevens dit Gooi, eveneens een dichtbevolkt gebied, maar betreffende ons landschappelijk totaal ander karakter (bosrijk en niet volkomen vlak).
Ten noorden over het Noordzeekanaal bevinden zichzelf een Zaanstreek en verschillende, kleinere, delen en dorpen. Een dichtstbevolkte zone loopt Noord Holland tot wat voorbij de stad Alkmaar. Er bevinden zich in het deel van een provincie ook landelijker gebieden: Waterland, een omvangrijke droogmakerijen Schermer, Beemster, Wormer en Purmer en totaal in het noorden een Kop over Noord-Holland met dit uitgestrekte West-Friesland, Wieringermeer, het voormalige eiland Wieringen en het waddeneiland Texel.
Een westkust over de provincie wordt grotendeels via duinen beschermd. Hier liggen beroemde badplaatsen indien Zandvoort, IJmuiden, Wijk met Zee, Egmond met Zee en Bergen. Waar de duinen door de Noordzee waren verzwolgen, werd een Hondsbossche Zeewering aangelegd.
Een regio tussen Haarlem, Velsen (met beide zijden betreffende dit Noordzeekanaal), Beverwijk en Alkmaar opgewonden Kennemerland. Een deel betreffende Kennemerland vormt een IJmond, betreffende een Hoogovens en andere industrie: dit kan zijn dit westelijk gebied van het Noordzeekanaal, betreffende zodra middelpunt de haven en sluizen aangaande IJmuiden. Ten noorden met Kennemerland ligt een antieke marktplaats Schagen en op de noordpunt betreffende dit schiereiland de marinehaven Den Helder, tegelijkertijd veerhaven voor Texel.
Aan de oostkust liggen historische steden ingeval Hoorn, Enkhuizen, Medemblik, Monnickendam en Edam en verder dit eiland Marken en de opmerkelijke vissersplaats Volendam.
De voornaamste binnenwateren in Noord-Holland bestaan het IJ (ooit een zeearm) en het Noordzeekanaal betreffende een daarin, alang vervolgens ook niet via zijkanalen, uitmondende riviertjes Amstel, Zaan en Spaarne, en dit Noordhollandsch Kanaal en dit Amsterdam-Rijnkanaal.
Dialecten Noord-Holland
In Noord-Holland worden meerdere dialecten gesproken. Landelijk geniet het Amsterdams een meeste bekendheid, dat uitgezonderd in Amsterdam in steden zodra Alkmaar, Purmerend en Hoorn veel is te horen, omdat op deze plaats heel wat Amsterdammers wonen. De meest kenmerkende dialecten vindt men op het platteland. Hoe noordelijker men komt, hoe verdere het lokale dialect betreffende de standaardtaal afwijkt; bovenal het Tessels en het Wierings hebben een heel eigen karakter.
Net indien in Deze site overige dialectgebieden is ook in Noord-Holland sprake betreffende een teruggang betreffende de dialecten. Toch zijn sommige dialecten alsnog opvallend vitaal. Met name dit Volendams is ter plaatse alsnog enorm meestal gesproken. Verschillende dialecten, bijvoorbeeld dit Aalsmeers, bestaan nagenoeg verdwenen.
Dit IJ is vanouds een barrière en dat blijkt ook uit de dialecten. Een dialecten ten noorden met dit IJ bestaan de meest afwijkende.
Onder dit IJ
Aalsmeers
Amsterdams (thans in Amsterdam-Noord, Alkmaar, Purmerend etc. te beluisteren)
Goois
Haarlems
Zandvoorts
De dialecten ten zuiden over dit IJ en Noordzeekanaal lijken verdere op een dialecten aangaande Zuid-Holland en worden taalkundig ook dikwijls zodra Zuid-Hollands beschouwd. Immers nemen een traditionele dialecten Aalsmeers en Zandvoorts een overgangspositie in, betreffende ook Noord- wanneer Zuid-Hollandse kenmerken. Een Gooise dialecten, die intern vrij divers zijn, blijven in een Utrechtse band.
Boven het IJ
Zaans
Waterlands
Markens
Volendams
Kennemerlands
Egmonds (Derps)
West-Fries
Enkhuizens
Wierings
Tessels
De dialecten van vanouds geïsoleerde gemeenschappen als Volendam, Egmond ofwel een Waddeneilanden hebben een enorm persoonlijk ontwikkeling doorgemaakt en bestaan op enkele punten enorm conservatief gebleven, daar waar ze zich op andere punten juist opvallend hebben vernieuwd en daardoor bijzonder scherp over een omliggende dialecten zijn gaan afwijken.
De opstelling van een dialecten boven het IJ kan zijn problematisch en is aanleiding geweest tot verschillende polemieken in een taalwetenschap. Vaak is op de verwantschap met het Fries gewezen: betreffende name een conservatievere dialecten (Tessels en Wierings) hebben heel wat akelig met dit Fries. Heel wat onderzoekers vermoedden een Fries substraat: een oorspronkelijke taal zou Fries bestaan geweest. Dit Hollands zou het Fries pas laat verdrongen hebben en bezit dit nooit volstrekt kunnen vervangen, zodat Friese vormen en constructies alsnog voortleven in de dialecten. Ofschoon deze theorie heel wat graaf dit aanhang heeft, is ze via andere taalkundigen van een hand gewezen en zouden de Friese vormen eerder op ontlening en toeval berusten.[bron?]
Recreatie Noord-Holland
Recreatie Noord-Holland NV is ons overheids-NV, opgericht op 2 juli 2004, betreffende een Provincie Noord-Holland indien enig aandeelhouder. Een bedrijf zorgt in opdracht met de besturen met de recreatieschappen wegens de ontwikkeling, vatbaarheid, het beheer en verzorging betreffende zes recreatiegebieden in Noord-Holland: Dit Twiske, Alkmaarder en Uitgeestermeer, Geestmerambacht[4], Spaarnwoude, Landschap Waterland en Groengebied Amstelland.
Natuur Noord-Holland
In Noord-Holland bestaan 2 omvangrijke nationale parken: het Nationaal Park Duinen van Texel (een gehele westzijde betreffende Texel) en het Nationaal Park Zuid-Kennemerland (de brede duinstrook over Zandvoort tot in IJmuiden/Velsen).
Ook zijn er in Noord-Holland ons tiental overige via Natura 2000 aangewezen beschermde natuurgebieden, waaronder het Noordhollands Duinreservaat (over Wijk aan Zee tot Schoorl), een Schoorlse bezoek Duinen en de Amsterdamse Waterleidingduinen (tussen Zandvoort en Noordwijk in Zuid-Holland).
Ten slotte zijn daar in Noord-Holland alsnog ettelijke overige vollere en kleinere natuurgebieden, zoals dit Goois Natuurreservaat, de Hulk, het Naardermeer, dit Balgzand en de Loterijlanden.[6]
Natuurbeheer in Noord-Holland vindt o.a. regio via Vereniging Natuurmonumenten, Landschap Noord-Holland en Staatsbosbeheer.
Politiek Noord-Holland
1rightarrow blue.svg Zie Politiek in Noord-Holland vanwege dit hoofdartikel over het thema.
Gemeenten Noord-Holland
Noord-Holland is van 2016 ingedeeld in 48 gemeenten.
Aalsmeer
Alkmaar
Amstelveen
Amsterdam
Beemster
Bergen
Beverwijk
Blaricum
Bloemendaal
Castricum
Den Helder
Diemen
Drechterland
Edam-Volendam
Enkhuizen
Gooise Meren
Haarlem
Haarlemmerliede en Spaarnwoude
Haarlemmermeer
Heemskerk
Heemstede
Heerhugowaard
Heiloo
Hilversum
Hollands Kroon
Hoorn
Huizen
Koggenland
Landsmeer
Langedijk
Laren
Medemblik
Oostzaan
Opmeer
Ouder-Amstel
Purmerend
Schagen
Stede Broec
Texel
Uitgeest
Uithoorn
Velsen
Waterland
Weesp
Wijdemeren
Wormerland
Zaanstad
Zandvoort